مقدار شیب استاندارد لوله های فاضلاب در ساختمان چقدر است؟
بررسی شیب استاندارد لوله های فاضلاب
به منظور جلوگیری از آلودگی محیط زندگی و جمع آوری و هدايت فاضلاب ساختمان به محل دفع، نياز به يک سيستم لوله کشی استاندارد و کارآمد است. در طراحي اين سيستم بايد كمترين طول لوله در نظر گرفته شود. همچنين تدابیری به منظور دفع سريع فاضلاب و جلوگیری از گرفتگی در مسير فاضلاب پيش بينی شود، از جمله آنها می توان به استفاده از لوله هایی با قطر مناسب، شیب بندی مناسب لوله ها و استفاده از وصاله های ۴۵ درجه (زانو، سه راه و…) اشاره داشت.
شیب بندی لوله های فاضلاب در ساختمان
اهمیت شیب برای لوله های فاضلاب
شیب لوله فاضلاب از اهمیت بالایی برخوردار می باشد، چرا که لوله ها بدون داشتن یک شیب مناسب ممکن است دچار رکود فاضلاب، گرفتگی و در نهایت بالا زدن فاضلاب و بوی نامطبوع شوند و بدین طریق سبب سلب آسایش ساکنین گردند. جالب است بدانید که بیشتر مشکلات به وجود آمده برای ساختمان ها ناشی از همین شیب نادرست و بد می باشد. بنابراین هنگامی که شیب استاندارد لوله های فاضلاب به خوبی لحاظ نشود و یا از لوله های طویل در کف و زیر سقف ساختمان استفاده شود، ریسک ماندن و عدم تخلیه مناسب مواد افزایش می یابد. در سیستم فاضلاب ساختمان ها تا کنون از دو نوع لوله کشی استفاده می شود:
سیستم لوله کشی فاضلاب در کف خانه به شکلی که با مصالح روی آنها را بپوشانند. این نوع لوله کشی در سال های قبل بسیار رایج بود.
در این شیوه لوله های فاضلاب در کف ساختمان خوابانده نمی شوند بلکه به صورت زیر سقفی اجرا می شود. لوله های چدنی و پوشیفت به صورت ترکیبی برای اجرای لوله های فاضلاب زیر سقفی به کار می رود. این شیوه در گذشته مرسوم نبوده است. لوله کشی فاضلاب زیر سقفی یک امتیاز بزرگ دارد و آن سهولت دسترسی به لوله ها و انشعابات جهت تعمیرات یا تعویض لوله های فاضلابی است؛ در این صورت نیازی به کندن و خرابکاری نیست و خیلی راحت تر و کم هزینه تر می توان مشکل را برطرف کرد. در برخی اوقات هزینه تعمیرات لوله کشی فاضلاب زیر سقفی حتی کمتر از نصف لوله های کف خواب است.
در صورت اجرای صحیح لوله کشی فاضلاب، هر دو روش کارایی خوبی دارند. به طور کلی یک لوله کشی فاضلاب مناسب دارای این شرایط است:
کوتاه ترین مسیر ممکن تا رایزر اصلی منظور شود تا سرعت حرکت مواد فاضلابی در حد مطلوب حفظ شود.
شیب استاندارد لوله های فاضلاب در آن رعایت شده باشد.
منظور از شیب لوله فاضلاب چیست؟
به طور مختصر و مفید، به اختلاف ارتفاع سطح تا بالاترین نقطه از لوله در ابتدا و انتهای مسیر حرکت فاضلاب، شیب لوله فاضلاب گفته میشود. تعیین این شیب پیش از اقدام به لوله کشی کمک می کند تا حرکت پساب ها درون لوله ها مدیریت شده و به درستی انجام گیرد. با وجود اینکه شیب استاندارد لوله های فاضلاب با توجه به شرایط محیطی و نوع ساختمان ممکن است دارای تفاوت های جزئی باشد، اما به طور کلی مقدار شیب استاندارد حدود 2 درصد است. نکته بسیار مهم این است که تمام لوله ها باید از شیب یکسانی برخوردار باشند، چرا که در غیر این صورت سرعت حرکت فاضلاب در حد مناسب و استاندارد خود نبوده و در سیستم فاضلاب اختلال پیش خواهد آمد، از جمله این اختلالات می توان به باقی ماندن مواد جامد درون لوله، عدم حرکت راحت پساب ها و ایجاد اختلال و گرفتگی در سیستم فاضلاب خانگی، اشاره نمود. حال سوالی که پیش می آید این است که شیب دو درصد را چگونه محاسبه کنیم؟
شیب استاندارد لوله کشی فاضلاب ساختمان و نحوه محاسبه آن
چگونه شیب استاندارد لوله های فاضلاب را محاسبه کنیم؟
برای این کار لازم است شیب لوله های افقی را اندازه بگیریم. توجه داشته باشید که برای محاسبه شیب دو درصد باید ابتدا و انتهای هر لوله از دو درصد اختلاف ارتفاع نسبت به هم برخوردار باشند، این شیب باید از دو درصد کمتر و از 7 درصد بیشتر نباشد و سرعت حرکت فاضلاب درون لوله ها 70cm/s باشد. برای مطمئن شدن از 2 درصد بودن شیب لوله های آب و فاضلاب دو روش را به شما پیشنهاد می کنیم:
اندازه گیری کف ساختمان با روی لوله: به دلیل اینکه در مرحله اجرای لوله کشی، هنوز اقدام به کف سازی صورت نگرفته است؛ لذا این روش دقت لازم را ندارد. افزون بر اینکه حتی اگر کف سازی ساختمان هم تکمیل شود، خود ساختمان نیز دارای کمی شیب خواهد بود.
استفاده از تراز: با استفاده از این روش لوله کش می تواند در قسمت های مورد نظر تراز را قرار داده و شیب را اندازه گیری کند.
افزون بر شیب، لوله و اتصالات بکار رفته در سیستم فاضلاب باید از قطری یکسان در سرتاسر مسیر برخوردار باشند. نصب لوله های با قطر کم به هیچ وجه استاندارد و مناسب نیست. مورد دیگری که باید مورد توجه قرار گیرد، درجه اتصالات این لوله ها است که باید مجاز و در حدود 45 درجه باشد.
شیب استاندارد لوله های فاضلاب در بخش های مختلف یک ساختمان
به عنوان یک استاندارد کلی که باید در پروسه لوله کشی بخش های مختلف یک ساختمان لحاظ شود، لوله های مورد استفاده برای دوش حمام، وان و غیره باید دارای قطر و شیب مشخصی باشند. برای نمونه لوله های خروجی بکار رفته در وان حمام باید قطر 40 میلی متر و شیبی معادل 0.03 داشته و دوش حمام نیز دارای لوله هایی با قطر 40 و شیب استاندارد لوله های فاضلاب 0.02 باشد.
شیب استاندارد لوله های فاضلاب توالت
توالت های ایرانی مجهز به سیفون هستند که همیشه مقداری آب درون خود دارند تا فضای داخلی لوله فاضلاب و چاه را با لوله داخلی ساختمان را از هم تفکیک کنند. همچنین وجود سیفون کمک می کند تا پساب های جامد به طور کامل تخلیه گردند. در توالت ایرانی تا مرحله سیفون، شیب لوله حدود 1 تا حداکثر 2 درصد اعمال شده و خود سیفون باید به صورت صاف تعبیه شود تا بتواند مقدار آب مورد نیاز را فراهم کند. همچنین باید دقت کرد که سیفون شیب زیاد نداشته باشد زیرا کارآیی خود را از دست می دهد. با توجه با اینکه توالت فرنگی بر روی سطح صاف تعبیه شده و در دل خود سیفونی را حمل می کند، در نتیجه از این قاعده پیروی نمیکند. لازم به ذکر است که سرریز توالت که ختم شده به دو زانوی 45 درجه است، باید شیبی حدود 2 درصدی داشته باشد. به طور کلی، شیب استاندارد لوله های فاضلاب در تمام مسیرهای ساختمان بین 1 تا 3 درجه لحاظ می شود تا جریان آب و فاضلاب به راحتی عبور کند.
کلام آخر
رعایت شیب استاندارد لوله های فاضلاب در سیستم لوله کشی فاضلاب از جمله مراحل بسیار مهم در اجرای ساختمان است. این مهم رابطه مستقیمی با میزان راحتی و عملکرد ساکنین ساختمان دارد. هرچقدر سازنده و مهندسین مجری در کارگاه ساختمانی، با نظارت بیشتری امور را پیگیری کنند و هر مرحله از ساخت را با دانش و جدیت پیش بگیرند، مشکلات مربوط به سیستم لوله کشی رخ نخواهند داد. در این میان، شیب بندی لوله فاضلاب یکی از مهمترین بخشها از اجرای سیستم لوله کشی فاضلاب است که باید در نهایت دقت، به شکلی مهندسی و مطابق با استانداردها انجام شود. شما میتوانید برای لوله کشی ساختمان به صورت حرفه و استاندارد با شرکت خدمات فنی آریا تماس حاصل فرمایید ما بهترین و با کیفیت ترین خدمات لوله کشی و لوله بازکنی و... را به شما در سراسر تهران ارائه می دهیم.
حداقل و حداکثر شیب لوله های فاضلاب
شما می توانید برای کسب اطلاعات بیشتر از دیگر مقالات ما بازدید نمایید: